Woensdag 16 mei 2012; Zwangerschapsstress voor vertrek

Een dag voor vertrek. Het was een drukke week. Op maandag kreeg ik een telefoontje dat Marjan zich niet lekker voelde en dat ze – na overleg met de verloskundige – halsoverkop naar Leiden moest voor een echo. Ik kreeg een telefoontje van haar op mijn werk dat ik haar over een halfuur moest treffen bij de verloskundige in Leiden. Dat was wel even schrikken. Ik liet mijn collega’s verwonderd achter toen ik abrupt de vergadering uit liep. En ja, nu weten jullie het: we zijn weer zwanger! Gelukkig bleek het loos alarm te zijn. Op de echo was een kleine doppinda met armpjes en beentjes en een kloppend hartje te zien. Marjan ging uit van het ergste, dus dat was wel een opluchting.

Vandaag (woensdag) moest ik nog voor een lange werkdag naar Aberdeen. Veel van de laatste voorbereidingen voor de vakantie kwamen dan ook op Marjan haar schouders neer. Dit viel niet mee, want ze is de laatste dagen en weken erg moe en misselijk door de zwangerschap. Desondanks slagen we er in om alle spullen bij elkaar te zoeken en hebben we onze vracht kunnen beperken tot twee rugzakken die beide minder dan 15 kg wegen. Daarnaast alleen nog wat handbagage. We leren het wel, dat licht pakken…

 

Donderdag 17 mei. Hemelvaartsdag; we vertrekken

We staan vroeg op en zoeken de laatste spulletjes nog bij elkaar. Zelfs mijn slippers waar ik al dagen naar op zoek was vind ik nog. We kunnen alleen onze slotjes voor de rugzakken niet vinden. Geen probleem, die kopen we op het vliegveld wel.

Even na elven sluiten we thuis alles af en gaan met de auto richting Eindhoven. We vliegen met Ryanair, ben benieuwd hoe erg dit is… De rit verloopt vlekkeloos en ik zit binnen de kortste keren met 3 slapende passagiers lekker naar de radio te luisteren. In Eindhoven parkeren we de auto achter een woning in de buurt van het vliegveld. Dit plekje hebben we via marktplaats opgedoken en dat ziet er allemaal prima uit. We worden door Margo, de bewoner, in een busje naar het vliegveld gebracht. Het vliegveld is klein en het inchecken verloopt vlot. We zijn ruim op tijd en eten eerst nog even een broodje op het terras met het uitzicht op dat enkele vliegtuig wat op Eindhoven landt. Even later begeven we ons naar de gates. Nu blijkt wel dat hier alles toch niet zo efficiënt georganiseerd is als op Schiphol. We staan drie keer te wachten in een lange rij voordat we eindelijk richting vliegtuig lopen. Het vliegtuig is krap, maar goed. Ryanair werkt niet met vaste stoelen, maar we krijgen hulp van een stewardess die ons wel een plekje bij elkaar verzorgt. Onderweg spelen we met elkaar, de iPad, kleurboeken en vanalles. De tijd vliegt om en voor we het weten landen we in Marrakech.

We stappen uit het vliegtuig in een warme deken die voor ons bevestigd dat we weer dicht bij de evenaar komen, waar we graag zijn. Na de douaneformaliteiten kopen we eerst nog een paar flesjes water en gaan we op zoek naar een taxi. De Lonely Planet waarschuwde ons als dat dit geen pretje is in Marrakech. De taxi-mannetjes hebben een aardige monopoli hier. Een rit die eigenlijk niet meer da 5 euro hoort te kosten wordt ons aangeboden voor 30 euro. Marjan schiet gelijk in de onderhandel-modus. Ze heeft al snel het eerste tientje er af gepraat en geeft aan mij aan dat we toch eerst maar eens gaan navragen hoe het ook al weer zat met het nemen van een bus. Een aantal van de taxi-mannetjes geeft het geïrriteerd op, maar één van de mannetjes gaat uiteindelijk akkoord om ons voor minder dan 15 euro te brengen. Hij moet nog wel even een vriend regelen die ons dan meeneemt. Wij vinden het best. Na een paar minuten wachten komt een joekel van een oude Mercedes aangereden. Tot onze verbazing kruipt het taxi-mannetje zelf achter het stuur en brengt ons voor het afgesproken bedrag.

Het Dar Ihsana hotel ligt midden in het centrum van Marrakech. We kunnen er niet met de taxi komen en moeten de laatste 500 meter nog lopen. Er staat bij de taxi gelijk een mannetje klaar met een duwkar, maar we hebben hier geen zin in en besluiten de rugzak op te doen en lopend naar het hotel te gaan. Het mannetje is echter niet bij ons weg te slaan. We maken hem herhaaldelijk duidelijk dat we zijn diensten niet willen. Zelfs nadat we een winkeltje induiken voor water en broodjes, blijft hij op ons staan wachten. Het laatste stukje naar het hotel blijkt wel wat ingewikkelder te zijn, maar ons mannetje leidt ons ook hier door de laatste paar straten, waar het overigens al wel donkerder en rustiger uit gaat zien. Bij het hotel vraagt het mannetje natuurlijk geld. We vinden zijn hulp in het laatste stukje toch wel nuttig, dus geven we hem omgerekend een euro. Hij is hier echter niet tevreden mee en vraagt gelijk twee euro. Ik geef hem nog een paar muntjes erbij, maar hij blijft zeuren. Uiteindelijk wordt ik ook kwaad en vraag hem of mijn geld niet goed genoeg voor hem is en dat hij dan het geld maar aan mij terug moet geven. Uiteindelijk doet hij dat en word weggebonjourd door de hotel klerk. Wel jammer. Op deze nogal irritante interactie zaten we niet echt te wachten. De kamer van het hotel is redelijk. We hebben een soort open badkamer midden in onze kamer. De kids hebben hun eigen bed op hun eigen kamer. Door de vermoeidheid en spanning over het laatste stukje vinden de kinderen ook nog dat de hotelkamer een beetje tegenvalt. Ze staan even later beide een beetje te huilen om de spanning even wat te laten wegzakken. Even later spelen ze lekker voordat ze gaan slapen. Het is dan al rond tien uur.

Marjan gaat niet veel later ook naar bed, maar doet het grootste gedeelte van de nacht geen oog dicht. De kids zijn ook al vroeg in de ochtend actief en Morris komt rond zes uur bij me om te vertellen dat hij een beetje geschrokken was omdat er een kakkerlak van een paar centimeter op zijn arm zat. Ik geloof hem, maar het kost me wel de nodige moeite om mezelf wakker te krijgen en zijn bed na te kijken. Als ik niets vindt, kruipt hij er weer in. Heel flink.

 

Vrijdag 18 mei; De lange rit van Marrakech naar Ouarzazate

Vandaag dus al vroeg wakker met z’n allen. We blijven nog wel even lekker in bed liggen. Tegen half negen schuiven we aan in de binnenplaats voor een heerlijk ontbijt met verse jus en brood.

Niet veel later lopen we weer met onze volle bepakking in de richting van de taxi’s en laten ons naar Europcar brengen waar we de huurauto zullen oppikken. De auto is een strakke Peugeot 206 en ziet er goed uit. We hebben ook kinderstoelen besteld, maar dit blijken stoelen te zijn voor baby’s. Van een refund is geen sprake; ‘not possible sir’… Ik zeg dat ze dus hun overeenkomst niet nakomen. Na wat gebel wordt er iemand gemobiliseerd om naar een winkel te gaan om twee stoelen voor ons te kopen. Dit duurt natuurlijk weer een uurtje, dus later dan verwacht gaan we dan toch op weg. Het rijden is best wel wennen in het drukke verkeer in Marrakesh, maar het gaat allemaal prima. We stoppen nog even bij een supermarkt voor wat boodschappen en gaan op weg naar het Atlasgebergte voor een rit van ruim 200 kilometer. We verwachten hier 4 à 5 uur over te doen. De rit door de bergen verloopt goed. De wegen zijn prima  en het verkeer rijdt goed door, ondanks wat vrachtwagens en haarspeldbochten. We gaan er op een paar plekken onderweg even uit om wat rond te kijken en foto’s te maken en kopen nog twee stenen met kristallen aan de binnenkant op de Tizi-n-tickla pas.

De landschappen veranderen voortdurend en we verwonderen ons over de droge, eenvoudige schoonheid van de natuur. Een uur voor we bij Ouarzazate aankomen staat er een auto met pech langs de weg. De man die er bij staat zwaait om ons tot stoppen te manen. We besluiten te stoppen en te horen wat hij te vertellen heeft. Hij zegt pech te hebben en graag tot aan het volgende dorpje mee te willen rijden. In eerste instantie zeggen we dat dit wel kan, maar nadat Marjan naast de kids achterin is gekropen en ik vraag hoe ver het volgende dorpje dan wel niet is, blijkt dit bij onze eindbestemming te zijn. Ik geef aan dat ik niet wil dat Marjan een uur lang opgepropt achterin zit en vraag hem uit te stappen. Hij zegt dat het ok is, maar vraagt vervolgens of we dan een boodschap willen afgeven bij zijn broer. We beloven dit te doen en vervolgen de reis. Het huis van de broer is gemakkelijk te vinden en hij is erg enthousiast als hij onze boodschap hoort. Hij regelt gelijk dat iemand hem gaat halen en staat er op dat we een kopje thee bij hem gaan drinken. Hij heet Youssef en hij woont in een mooi huis en we gaan in een kamer zitten met mooie tapijten en met een wierook geur. Even later zitten we met z’n allen aan de Marokkaanse thee. Heerlijk. Hij zegt dat hij hier maar tijdelijk is en dat hij normaal onderdeel is van een beduïne-groep die door de Sahara trekt om met de lokale volken te handelen. Hij noemt zich als het ware de link tussen de beschaving en de lokale stammen, zoals de beduïne en de berber stammen, samen met nog een paar andere stammen. We raken al snel aan de praat over zijn leven. De karavaan waarmee hij door de Sahara trekt bestaat uit zo’n veertig mensen en honderdtwintig kamelen. Ze leggen tussen de 20 en 45 km per dag af, afhankelijk van de begaanbaarheid van het terrein. Ze gaan soms wel tochten maken naar bijvoorbeeld Timboektoe van ruim duizend kilometer. De volwassen kamelen kunnen wel zo’n 250 kg op hun rug meesjouwen. We zijn erg enthousiast over zijn verhalen en als we de planning erbij pakken blijkt dat we nog een gat van twee dagen in de planning te hebben zitten waar we nog niet definitief een besluit over een hotel en gebied hadden gemaakt. Youssef is overtuigd dat we richting Erg Chigaga moeten gaan, omdat ons originele bestemming (Erg Chebbi) duidelijk minder mooi en erg toeristisch is. Hij zegt dat hij ook wel e.e.a. kan regelen en komt met een tweedaags programma waarbij we twee nachten in de woestijn gaan slapen en we eerst per 4×4 een tocht doen naar prachtige bestemmingen en vervolgens onze reis voortzetten op de rug van een kameel. Het is echter niet goedkoop, maar volgens het voorgespiegelde verhaal wel heel uniek. We besluiten het te doen. Ook worden we voor morgen ook nog bij Youssef uitgenodigd om nadat we een bezoek hebben gebracht aan een oase, te komen eten. Hij regelt hier een tajin gerecht met kip voor. Hij maakt het duidelijk dat hij graag gastvrij wil zijn, want misschien komt hij nog wel eens in Nederland en dan kan hij de gunst misschien terug verwachten. We zijn enthousiast over alles en we accepteren zijn uitnodiging. De kinderen hun geduld is nu echter wel tot het uiterste opgerekt en na herhaalde waarschuwingen voor beide koters gaan we de auto snel weer in voor de laatste tien minuten naar het hotel. Hier eenmaal aangekomen is iedereen gelijk enthousiast over het hotel; Dar Chamra. Het ligt midden in een nogal oude buurt, maar het hotel is werkelijk geweldig. Binnen tien minuten lig ik met de kinderen in het zwembad. Het is inmiddels al rond zeven uur en het waait hard. We houden het dan ook niet lang uit en gaan na een kwartiertje snel afdrogen en onder de warme douche. Vooral Morris is erg koud.

Voor het eten roepen we ,de kinderen bij ons en vertellen dat Marjan een klein babytje in haar buik heeft. De verrassing is groot en ze vinden het erg leuk. De werkelijke consequenties dringen waarschijnlijk nog niet helemaal door, maar het eerste enthousiasme is groot en ze kijken met verwondering naar Marjan haar buik.

We eten ’s avonds in het hotel. Het eten smaakt ons allemaal prima. Als de kinderen eenmaal slapen gaan Marjan en ik nog even heerlijk beneden in zo’n mooi zitje met kussens zitten en een kopje thee te drinken. Toch handig een babyfoon mee op reis. We hebben het prima naar ons zin.

 

Zaterdag 19 mei; Over oude Kashba’s oases en tapijten

Vanmorgen lekker rustig. Tegen half negen gaan we lekker ontbijten. Daarna staan de kids te stuiteren om naar het zwembad te gaan. Het is vandaag bewolkt, maar de temperatuur voelt lekker aan. Het zwembad is nog wel fris, dus lang zwemmen zit er niet in. Maar we vermaken ons prima en na twee uurtjes stappen we onder de warme douche op onze net schoongemaakte kamer. Ik speel nog een paar potjes Croco Loco met de kids als Marjan een dutje doet.

In het begin van de middag gaan we naar kashba Taourirt aan de rand van Ouazazate. Dit is een erg oude kashba van de 17de eeuw. We kiezen ervoor om zonder gids te gaan, omdat we zelf graag op verkenning willen gaan. De kashba is een doolhof van gangen en kamers. We vinden de eigen ontdekkingstocht door dit doolhof wel spannend. Er zijn niet veel toeristen, behalve een grote groep met lokale schoolkinderen. Naderhand lopen we nog even langs wat souvenierswinkels, maar ondanks dat Marjan een kettinkje wel leuk vindt, kan ze het niet eens worden over de prijs.

Rond half vijf vertrekken we naar Youssef voor onze afspraak om naar een oase te gaan. Dit heeft hij aangeboden en we kunnen bovendien ook nog blijven eten. Hij heeft ons een heerlijk tajin gerecht beloofd. Daar aangekomen blijkt dat Youssef de verkoop van de excursie aan ons wat te uitgebreid heeft gevierd en zijn rode ogen en kegel verraden dat hij niet geheel nuchter meer is. We voelen ons duidelijk minder op ons gemak, maar we besluiten toch met hem op pad te gaan. We gooien Morris zijn stoel in de achterbak en Marjan gaat bij de kinderen achterin zitten. We zijn ruim een halfuur onderweg en de laatste 3 km is de weg erg slecht. Maar dan komen we aan bij de Fint oase. Een echte oase verstopt tussen de hoge, rotsachtige bergen. Youssef wijst ons waar we de auto kunnen parkeren. Een paar kinderen vouwen gelijk een paar dromedaris-vormpjes van palmbladen voor onze kids. Marjan deelt wat dropjes uit, maar dat valt niet zo in de smaak :). Daarna deel ik nog wat kauwgom uit. Morris gaat in de rivier enthousiast op zoek naar kikkers. Hij vindt er minstens tien. Als een klein jongetje op een ezel aan komt lopen, duurt het niet lang voordat Youssef heeft geregeld dat Mayra een stukje op de ezel mag rijden. Het is de bedoeling dat Mayra op de ezel naar de overkant van de ondiepe rivier wordt gebracht, maar Mayra ziet dit niet zitten en ik til haar van de ezel. De oversteek is wel lastig voor de kids, omdat je van zandzak op zandzak moet stappen, dus ik til Mayra naar de overkant. Ze zegt bijdehand dat ik nu haar ezel ben…. Morris wordt onder de arm genomen door een haastige Marrokkaanse jongen. Youssef leidt ons nog rond langs de huisjes in de oase. We voelen ons een beetje opgelaten en weten niet precies of we nu ook wat moeten geven. We komen uiteindelijk nog bij een leuk restaurantje waar we nog wat kunnen drinken. We verbazen ons ten zeerste, want dit restaurant past helemaal niet in het beeld wat we kregen van de rest van de oase. We kunnen helaas niet blijven om thee te drinken, want we moeten voor acht uur terug zijn in Ouarzazate om onze schone was weer uit de wasserette te halen. We zijn net op tijd. Als we dan klaar zijn om weer met Youssef mee te gaan voor het diner waarvoor we zijn uitgenodigd bij hem thuis, moet Mayra even huilen, omdat ze eigenlijk terug naar ons hotel wil. We leggen uit dat we de uitnodiging eigenlijk niet kunnen weigeren en uiteindelijk slaat haar stemming om en heeft ze weer veel lol. Eigenlijk best begrijpelijk. Je wordt zo ook maar overal mee naartoe gesleept. De bovenverdieping van het huis van Youssef (of van zijn familie) bestaat grotendeels uit tapijten en we krijgen een demonstratie van zijn handelswaar. Onze vriendschappelijke relatie heeft dus toch wel een behoorlijk commercieel sausje. Uiteindelijk, na veel wikken en wegen, kopen we ook nog een vloerkleed bij hem dat goed in onze kamer past. Het is toch ook wel uniek om zo’n kleed met een verhaal thuis op de vloer te hebben liggen. Het eten wat we krijgen voorgeschoteld is overigens heerlijk. Een uitgebreide tajinschotel met kip. Tijdens de onderhandelingen zijn de kinderen heerlijk aan het spelen en oefenen judogrepen op de kleden. Uiteindelijk is het half twaalf als we weer in het hotel aankomen.

 

Zondag 20 mei; meer oude kashba’s en een mooi zwembad in de woestijn

We slapen een beetje uit en na het ontbijt pakken we de spulletjes bij elkaar en gaan op pad. We moeten vandaag ruim twee uur rijden om in Nekob te komen. De wegen zijn goed. Onderweg stoppen we nog bij Kashba Tamnougalt Ksar. Hier wonen ongeveer 30 families. Het is verplicht om met een gids rond te gaan. De gids legt uit dat het geld naar de bewoners van de Kashba gaat. In deze kashba leven joden en moslims naast elkaar. Luxe is er niet. Het is wat minder interessant voor de kids, maar ze doen goed hun best. Ook hier is weer een restaurantje, maar het staat ons niet aan. We gaan – volgens plan – even verderop picknicken. Gewoon langs de weg ons broodje met jam opeten. Verderop zijn vrouwen en kinderen de was aan het doen en houden ons nieuwsgierig vanaf een afstandje in de gaten. Als het brood op is lopen we nog verder naar de waterkant. Het is er prachtig mooi groen. Op de terugweg wil ik de lokale kinderen nog een lollie geven, maar helaas zijn ze al vertrokken.

Een uurtje later komen we aan in Nekob. Kashba Baha Baha is erg mooi. Marjan wist niet zeker of er een zwembad was, maar gelukkig voor de kids is die er. Ze kunnen niet wachten om er in te springen. Het terrein van de Kashba is erg mooi met mooie oranje sinaasappelen in de bomen en  overal bloeiende planten. Het huisje waar we zitten is ook mooi, maar er zijn ook veel storende slordigheidjes, zoals een overstromende douchebak, omdat het water niet wegloopt. Het eten is prima en je kunt zelf kiezen waar je het wil eten. Er zijn mooie beduïne tenten en knusse zitjes bij het zwembad. Het is leuk te zien hoe snel het nieuws van de zwangerschap van Marjan is geaccepteerd door de kids. Ze hebben het er vaak over en mamma haar buik krijgt regelmatig aandacht in de afgelopen dagen. Hij/zij is nu ongeveer even groot als een doppinda, dus noemen we hem/haar ook maar zo.

 

Maandag 21 mei; een rustige dag

We hebben vandaag weinig op het programma, dus we slapen een beetje uit en eten rustig ons ontbijten op. Na het ontbijt gaan we naar Nekob. Het dorpje stelt niet veel voor. We kijken even in de fossielenwinkel die in de LP staat genoemd en gaan dan op advies van een van de hotelmannetjes een stukje rijden waar je een leuk uitzicht zou hebben. Het uitzicht is niet spectaculair, maar we beklimmen nog wel een bergje en stapelen een paar stenen op om te laten zien dat we hier zij geweest. We vermaken ons prima. Er is in de omgeving verder niet veel te beleven, dus we gaan richting hotel en duiken het zwembad in en lezen wat en doen wat spelletjes voordat we gaan eten en slapen.

 

Dinsdag 22 mei: op de kameel door de Sahara

Om 9:00 komt een grote Toyota Landcruiser ons ophalen bij het hotel. De chauffeur/gids is Asis. We gingen er vanuit da Youseff zelf ons zou rondrijden, maar dat was blijkbaar niet het geval. Asis is een rustige man van rond de vijftig. We laten de meeste bagage achter in onze auto en nemen het meest noodzakelijke mee. Asis leidt ons in eerste instantie door de mooie Draa vallei over echte 4×4 weggetjes. We zien het echte leven van de Berbers die hier leven in een groene oase/plantage rond de rivier. Later zoeken we de betere wegen op en gaan we richting woestijn. De kinderen zitten prinsheerlijk in hun eigen autostoel. Onderweg stoppen we nog even bij een lokale pottenbakker. Wel weer gelijk commercieel dus – denken we – maar we kopen er een peper en zout stelletje dat we toch al wilden kopen (klinkt idd wel erg standaard, maar het is echt leuk hoor!; in de vorm van een tajin…). We krijgen een rondleiding langs de ovens en krijgen uitleg over het verfproces. Asis merkt wel dat we hier niet echt van gediend zijn en legt uit dat hij het toch ook wel zijn plicht vond om ons die pottenbakkerij te laten zien, omdat het speciaal is voor die streek. Vooruit dan maar… Aan het eind van de middag komen we aan in M’Hamid. Na wat heen en weer gebel en na een paar keer heen en weer te zijn gereden door het dorp komen we aan bij de kamelen. De auto gaat ook naar onze overnachtingsplaats, dus we nemen alleen een fles water mee op de kameel. Ik zit op de voorste kameel met Mayra en Marjan zit op de achterste met Morris. Het rijdt best comfortabel in eerste instantie. Eerst zijn er alleen kleine duinen, maar later worden ze groter. Onderweg haalt Asis ons in samen met een andere jongen en informeert of alles ok is. Het kamp bestaat uit zo’n 8 eenvoudige tenten en wij zijn de enige gasten. Er zijn wel douches en wc’s, maar de waterput is nog niet klaar, dus douchen zit er niet in. Lux is het verder ook niet, warm wel. Alhoewel dat geloof ik ook nog we mee valt, want het heeft dezelfde ochtend nog geregend, wat betekent dat de temperatuur zeker een paar graden lager was. Het diner wordt ook voor ons klaargemaakt, maar het duurt wel erg lang voordat het klaar is en uiteindelijk liggen de kids er wederom laat in. Het is al gauw tegen tienen voordat ze slapen. Wij praten dan nog even en bewonderen de sterrenhemel en genieten van een kopje zoete, Marokkaanse thee.

 

Woensdag 23 mei; lunchen bij een waterbron en nog mooiere duinen in de Sahara

De volgende ochtend gaan we na een eenvoudig ontbijt weer met de 4×4 naar de bewoonde wereld. Toch wel speciaal.

In M’Hamid koop ik eerst nog een Tuareg jurk. Die kosten hier niet zo veel en ik vind het best leuk om later in de woestijn te dragen en gewoon voor de heb. In de tussentijd heeft Asis de nodige boodschappen gehaald voor de lunch later die dag. We rijden een aardig stuk door een steenachtige woestijn. Marjan is enigszins verbaasd dat woestijn ook zo steenachtig kan zijn en had meer zandduinen verwacht. Voor de lunch stoppen we bij een ‘oase’ met een waterbron. Uit de verhalen van Youssef hadden we begrepen dat we hier ook konden zwemmen, maar dat valt niet mee in een gat in de grond van nog geen halve meter doorsnede. Maar de lunch is prima. Naast een lekker kipsatetje krijgen we een heerlijke Marokkanse salade voorgeschoteld. We eten hier alle vier lekker van. Na de lunch doen we nog even rustig aan omdat het veel te heet is om veel te ondernemen en we lezen een boek in de schaduw en de kinderen spelen heerlijk in een groepje palmbomen dat dit hun kasteel is. De bron is wel een centraal drinkpunt voor de omgeving, dus er komen steeds geiten en ezels drinken. Het is op een bepaald moment een drukte van jewelste. Later komen ook nog twee kindjes aanlopen die even verderop in een huisje/tent wonen dat er van afstand niet veel beter uitziet als een stapeltje stenen. Ze heten Ibrahim en Fatima, nauwelijks verrassend in deze omgeving. Ze zijn wat jonger dan onze kids, en verstaan elkaar natuurlijk niet, maar de vriendschap is al snel gesloten en even later zijn ze samen de geiten aan het nadoen en aan het laten schrikken van de geiten. Marjan vindt het ook helemaal leuk en de tijd vliegt voorbij. De wc is een erg smerig gat in de grond. Te goor om bij in de buurt te zijn. Dan maar in een gaatje in de grond achter een palmboom. Aan het eind van de middag vertrekken we weer en niet veel later komen we aan in Erg Chigaga. Dit is het kamp voor de tweede overnachting. Dit kamp ligt aan de voet van een groot zandduingebied. Niet ver van het kamp torenen een aantal imposante duinen boven de horizon uit. Wij gaan eerst even thee drinken voordat we een rondje gaan maken op een kameel. Maar na een uur zien we nog niet veel activiteit, dus ik ga verhaal halen bij Asis. Hij zegt dat er nog maar één kameel is gearriveerd, dus dat de tocht is verschoven naar morgenochtend. Ze waren het vergeten aan ons te vertellen. Als Mayra dit hoort barst ze spontaan in huilen uit. Ze had zich er blijkbaar erg op verheugd. Gelukkig werkt niets zo goed op een Marokkaan als de tranen van kleine meisjes, want tien minuten later zitten Marjan en Mayra samen op de kameel op weg naar de zandduinen. Morris en ik lopen er achteraan. Morris en mijn doel is in elk geval om de top van de hoogste duin te halen voor de zon onder gaat, maar we kunnen de kameel niet goed bijhouden zonder helemaal buiten adem te raken. Later stopt de kameel en Marjan en Mayra gaan vanaf een lager punt de zonsondergang bekijken, maar Morris en ik klimmen door tot de top. Het uitzicht op de top is indrukwekkend en de zonsondergang ook. Het enige wat enigszins roet in het eten gooit zijn twee Franse gezinnen die luidruchtig met elkaar aan het praten zijn bovenaan de top. Verder is het wel een perfect plaatje. Na de zonsondergang lopen en renne Morris en ik de duinen af. Het valt me op dat Morris zichzelf goed kan inschatten en beheersen. Het is wel dikke pret als we samen naar beneden rennen. Eenmaal beneden drinken we eerst een halve liter water per persoon en zien dan Mayra en Marjan die net uit de douche komen. In dit kamp is een functionele douche, alleen er komt wel zoutig water uit de bron/kraan.

Nadat Morris en ik ook hebben gedoucht gaan we eten. Het is weer behoorlijk laat en veel en halverwege brengen we de kinderen naar bed. Morris merkt nog wel even op dat hij morgen wel graag wil weten hoeveel ‘gerechten’ wij nog hebben gekregen nadat zij naar bed zijn gegaan. Hij wordt wel erg wijs… Binnen tien minuten liggen ze op bed en vinden het goed als we uitleggen dat we tien meter verderop onze maaltijd gaan afmaken. Vijf minuten later ga ik voor de zekerheid nog kijken, maar ze zijn beide al diep in dromenland. Later gaan we voor onze tent nog even lezen. De tent is trouwens eigenlijk nauwelijks een tent te noemen. Het zijn vier muurtjes met een gat als deur waar een kamelenwollen tentdoek overheen- en rond is gespannen. Er is ook nog een luidruchtige groep Fransen in het kamp en nog twee andere stellen. Door het personeel wordt er nog geprobeerd een klein feestje te bouwen door een kampvuur aan te steken en op trommels te slaan, maar de sfeer komt er niet echt in. Wij duiken even later onze tent in, maar vooral Marjan heeft behoorlijk last van de warmte. Achteraf hadden we beter voor de tent kunnen gaan slapen. Dit is overigens wat de Marokkanen zelf veelvuldig doen. Ze slapen het liefst op een duin, dan heb je totaal geen last van ongedierte volgens Asis. Asis heeft deze nacht ook in de duinen geslapen en de vorige nacht ook. Zit toch wel wat in, maar met kinderen is het toch ook wel prettig om in een enigszins beschermende tent te slapen.

 

Donderdag 24 mei; Al vroeg op de kameel door de duinen en weer terug bij het zwembad

Rond kwart voor zeven worden we gewekt voor onze kamelenrit. Enigszins slaapdronken rijden we om zeven uur op de kamelen door de zandduinen. De duinen zijn hier groter en steiler, dus we moeten zo nu en dan wel behoorlijk voorover of achterover leunen. Morris zit deze keer bij mij en Mayra bij Marjan. De opkomende zon in combinatie met de mooie duinen levert mooie plaatjes op. Na een uur rijden keren we terug naar het kamp voor een eenvoudig ontbijt. Daarna gaan we weer verder in de Landcruiser over de vele steenachtige hobbelwegen. De kinderen slapen lekker bij achterin de auto. Als we stoppen voor de lunch in een dorpje zegt Asis nog een shortcut te kennen die over nog meer onverharde paden gaat. We hebben echter wel genoeg van dat heen en weer geschud en vragen Asis de langere maar asfalt route te nemen. Even later belt Youssef nog om te vragen of we nog naar de hamam van zijn familie willen. Marjan ziet dit wel zitten, maar als blijkt dat dit wellicht ook weer om de knikkers gaat en niet helemaal is hoe Youssef dit had voorgespiegeld besluiten we dit nu niet te doen. Eenmaal terug in Nekob bij ons hotel bedanken we Asis en trekken we weer in onze vertrouwde kamer. We hebben gelukkig hier een nachtje bijgeboekt. Dit kon omdat Marjan een paar nachten was vergeten in de planning, waardoor we die ruimte nu gelukkig wel hebben. De temperatuur is hier nu ook een paar graden hoger en we eten lekker buiten bij het zwembad. Nadat de kinderen er in liggen gaan Marjan en ik nog even lezen in de Berbertent naast het zwembad met de babyfoon bij ons.

 

Vrijdag 25 mei; leuke en minder leuke ontmoetingen op de markt

Na het ontbijt pakt Marjan onze spullen weer in. De kinderen gaan nog even lekker zwemmen en ik hou ze in de gaten. Een uurtje later zijn we op weg naar Gorges Todra. We hebben niets geboekt, dus we zien wel of het allemaal gaat lukken vandaag. Onderweg stoppen we in een dorpje om te pinnen en om wat inkopen te doen. In eerste instantie helpt een man ons waar we brood kunnen kopen, maar als we hem later op de markt weer tegen komen is hij niet echt weg te slaan. Als ik een zak pinda’s en wat popcorn wil kopen bij een man die geen woord Frans spreekt en wellicht ook niet in cijfers kon uitdrukken hoeveel ik moet betalen bemoeit die andere zich er weer mee en laat me te veel betalen. Gelukkig is de verkoper eerlijk en geeft me het juiste wisselgeld terug. De man en ik raken behoorlijk geïrriteerd aan elkaar. We vinden het in elk geval wel prettig dat we tegen (redelijk) lokale prijzen inkopen op de markt hebben kunnen doen door ons eigen toedoen. We kopen ook nog een watermeloen voor iets meer dan één euro. Volgens mij kun je heel goedkoop leven in Marokko als je de weg weet. De mensen zijn wel duidelijk in verschillende categorieën op te delen. Er zijn de sjacheraars die alles voor te veel geld aan je willen verkopen en er zijn de eerlijke, aardige Marokkanen. Gelukkig komen we van de tweede categorie veel mensen tegen, maar de eerste categorie schijnen we nauwelijks te kunnen ontlopen. Later picknicken we weer onder een palmboom, maar het heeft niet dezelfde magie als de picknick eerder deze vakantie.

Onze zoektocht naar een hotel heeft al snel succes. We vinden een hotel uit de LP dat er goed uitziet tegen een redelijke prijs; het Amazir hotel. We hebben een vijfpersoons kamer en er is tot grote vreugde van de kids ook een zwembad. De plek van het hotel is geweldig. Aangrenzend aan het terras loopt de rivier en het terras is half afgedekt door druivenstruiken. Aan de andere kant van het water torent een indrukwekkende rotswand recht uit de grond, zeker tot zo’n 100 meter hoogte. We zijn de enige gasten vandaag. De kinderen liggen binnen de kortste keren in het zwembad. Het avondeten zit bij de prijs in en het is bovendien ook nog eens erg lekker. De kinderen liggen er op tijd in en wij gaan nog even internet en email checken/antwoorden. Als Marjan slaapt werk ik het reisverhaal nog even bij.

 

Zaterdag 26 mei; een mooie kloof en lekker picknicken aan het water

Ik ben vroeg wakker en wil naar de kloof die vijf kilometer verderop is. Mayra wordt tegen kwart voor acht ook wakker. We kletsen stilletjes totdat de rest een kwartier later ook wakker wordt. Tijdens het ontbijt blijf ik een beetje ongeduldig en even later gaan we met de auto richting kloof. Bij het begin van de kloof moeten we een mannetje vijftig cent betalen…. Het zal wel. We krijgen in elk geval een bonnetje. De kloof is wel indrukwekkend. De breedte is bij de ingang ongeveer vijftig meter, maar de wanden aan beide kant rijzen nagenoeg recht honderd meter de lucht in. We gaan even met de voeten in het water en gaan even later weer verder. Het smalle deel van de kloof is niet meer dan een paar honderd meter. Het riviertje ontspringt aan de andere kant van de kloof uit de grond uit een ondergrondse rivier. Wel apart; de droge rivierbedding vult zich ineens met water en dan is het ineens een rivier. Door de hele kloof staan ook allerlei souvenierstalletjes, maar de verkopers zijn gelukkig niet erg opdringerig. Na de kloof rijden we nog een kilometer of twintig door over een redelijke, verharde weg. Bij elke bocht ontvouwt zich een mooi fotomoment en we schieten er dan ook maar op los. De locals hebben het er meestal niet zo op om op de foto te komen, dus hier gaan we respectvol mee om, maar proberen wel een paar mooie kiekjes te krijgen van oude kromme vrouwtjes op volgepakte ezels. Uiteindelijk keren we weer om en rijden weer richting kloof. Onderweg worden we nog door een tiener uitgenodigd op de thee, maar al snel blijkt dat het gaat om ons de winkel van zijn familie in te krijgen. Verder was dit best wel even een leuk gesprekje. Als we weer bij de kloof aankomen zoeken we een plekje om te picknicken. Na wat wikken en wegen vinden we een leuk plekje waar we ons broodje opeten dat we op de heenweg bij een bakkertje in dezelfde kloof hebben gekocht. De kids spelen lekker bij en in het frisse water en we genieten van de omgeving en het kijken naar de locals en de toeristen. In de loop van de middag gaan we weer richting hotel waar we nog lekker een paar uurtjes zwemmen en lezen. Marjan voelt zich erg moe en na het avondeten gaat ze met de kinderen naar bed. De darmen van ons alle vier zijn de laatste dagen een beetje in de war. Volgens Ali, onze ober, heeft dit te maken met het voedsel dat we hebben gegeten in de woestijn. Het eten en de kruiden zijn hier overal wel wat anders. Wellicht ook niet zo vreemd dat ons lichaam zich aan moet passen. Er is inmiddels ook een Nederlands reisgezelschap van negen man sterk aangekomen in het hotel. We houden ons afzijdig, maar als we klaar zijn met ons diner, komt een vrouw even langs onze tafel om een compliment te geven hoe voorbeeldig onze kindjes zich gedragen. Toch leuk. Later op de avond als de wind gaat liggen komt ook een nadeel van zo’n mooie groene waterrijke omgeving aan het licht. Ik wordt aan alle kanten belaagd door kleine mugjes. De bulten van gisteravond herinneren me dat het verstandig is om naar binnen te gaan. Ik ga nog even lezen bij het licht van mijn zaklamp.

 

Zondag 27 mei; een echte parel in de Dadelvallei

Na het ontbijt pakken we onze spulletjes weer bij elkaar, want we verkassen weer naar een het volgende hotel. We gaan er vanuit dat de kids nog wel even willen zwemmen, maar dit hoeft voor hun niet, dus rijden we in de loop van de ochtend naar de dadelvallei. Gelukkig is het maar ongeveer anderhalf uur rijden. Als we de bordjes volgen worden we eerst nog vijf kilometer over een onverharde weg geleid. Als we eenmaal door de poort van ‘perle du dades’ rijden gaat er een wereld voor ons open. Prachtige gebouwen in een mooie, goed verzorgde tuin. Ook de kamer is prachtig. Dit is met afstand het mooiste hotel waar we in gelogeerd hebben ooit (!). De afwerking en het oog voor detail is werkelijk ongelofelijk. Even later ervaren we bovendien ook nog dat het eten het beste is wat we tot nu toe hebben gegeten in Marokko. Er is ook een groot zwembad, dus de kids hebben het ook prima naar hun zin. We doen vandaag dan ook niet veel meer dan eten, zwemmen en lezen. Er is ook een groot schaakspel. Morris is erg geïnteresseerd hoe dat nu allemaal werkt en binnen de kortst keren heeft hij al een aardige set basisregels onder de knie. Hij vind di helemaal geweldig. ’s Avonds gaat Marjan weer samen met de kids slapen, omdat ze toch wel weer even behoorlijk moe is. Ik kijk nog een filmpje op de iPad en duik er dan ook in.

 

Maandag 28 mei; lekker picknicken in de Dadelvallei

Na een lekker ontbijt gaan we er vandaag weer op uit. We gaan per auto de dadelvallei verkennen. We doen eerst een paar boodschappen in het dorp, waarna we gaan rijden. De route leidt ons door een mooie groene vallei die steeds smaller wordt. De uitzichten op de kashba’s zijn erg mooi en we maken dan ook weer veelvuldig foto’s. Op het einde van de ruim dertig kilometer lange vallei keren we om en gaan op zoek naar een picknickplekje aan het water. Dit is nog een hele toer, maar na wat geklauter over paadjes waar de locals overheen lopen naar hun akkers vinden we een heerlijk plekje waar we lekker picknicken. We eten lekkere broodjes en verorberen met z’n allen een halve watermeloen. Morris en ik gaan op kikkerjacht en proberen platte steen zo veel mogelijk te laten stuiteren op het water. We overwegen ook nog even om er in te duiken in ons ondergoed, maar in Marokko vind je overal mensen. Er is altijd wel iemand op weg ergens naartoe. Zelfs midden in de woestijn. En ook hier komt even later een boertje voorbij lopen en gaat een vrouw met een kindje aan de overkant van het watertje haar was doen. Na een uitgebreide picknick gaan we weer terug naar de parel. Hier gaan we nog even zwemmen en lezen. De kinderen kijken voor het eten ook nog een stuk van een film in de zelfgemaakte home-cinema. Dan eten de kinderen vandaag een pakje instant-noodles en gaan op tijd naar bed. Marjan en ik genieten later die avond van een etentje samen met de hulp van de babyfoon. Gezellig.

 

Dinsdag 29 mei; een mooie zonsondergang en late gesprekken

Na het ontbijt pakken we onze tassen weer in. De kinderen spelen nog even buiten met het schaakspel en de tafelvoetbal en zo richting een uur of elf vertrekken we. Rond de lunch stoppen we bij een soort koffiebar in Ouarzazate. Hier is ook gratis wifi. Helaas kunnen we er niet eten, althans dat is wat de ober in eerste instantie zegt. Later zegt hij wel een omelet voor ons te kunnen bakken. De Wifi komt ons hier goed van pas, want we moeten nog een hotel regelen in Marrakech. Dit valt helaas nogal tegen. We mailen en bellen een aantal die allemaal vol zitten. Uiteindelijk zitten we wel zo’n twee uur te zoeken zonder resultaat. De kinderen vermaken zich met hun omgeving en de bediening. Ze krijgen hier veel complimenten over van ons, want erg leuk is dit niet voor hun. Uiteindelijk vervolgen we onze reis en minder dan een uur later komen we aan in Ait Benhaddou. Dit ligt al een stukje op weg naar Marrakech en deze oude Kashba is een Unesco monument en ligt mooi tegen een berg aan wat erg mooi lijkt bij zonsondergang. We logeren vannacht in een klein hotel dat Bagdad Café heet. We worden ontvangen door een vriendelijke Française. Ze legt ons uit dat als we de Kashba willen zien, zullen we moeten opschieten, anders is het donker voor we terug zijn. Het is maar vijf minuten naar de Kashba, maar het kost volgens haar wel een uur om naar boven te lopen en een uur om weer naar beneden te komen. We gaan snel op pad. Bij de Kashba aangekomen overwegen we of we het waard vinden om de klim te maken. We hebben al aardig wat Kashba’s aan de binnenkant gezien en ze lijken toch allemaal wel veel op elkaar. Na familieoverleg met de kinderen besluiten we de zonsondergang in de droge rivierbedding af te wachten. Ik maak mooie foto’s en de kinderen maken mooie kastelen van stenen uit de rivierbedding. We hebben het allemaal naar ons zin, alleen Marjan begint wel een beetje moe te worden.

Eenmaal terug in ons hotelletje kunnen we gelijk aanschuiven voor het diner. We gaan vandaag op de Italiaanse toer en eten pasta en pizza. Ook wel weer eens lekker. De kinderen spelen met de Elia’s, het tweejarige zoontje van Simo en Rose, het gezin dat eigenaar is van het hotel. Het klikt erg goed met hun. Ze helpen ons later op de avond ook nog met het vinden van een Riad in het centrum van Marrakech en uiteindelijk lukt dit. Nog later op de avond raken we nog verder met elkaar in gesprek en delen we een aantal van onze levensverhalen. We schrikken uiteindelijk als het blijkt dat het al kwart over één is. Eénmaal op bed beginnen mij darmen behoorlijk te rommelen en ik besteed een deel van de nacht op het toilet…

 

Woensdag 30 mei; weer over het Atlasgebergte en naar de hectiek van Marrakech

We moeten vandaag weer terug het Atlasgebergte over. Dit is een aardige rit, maar we besluiten wel rustig aan te beginnen. Mijn darmproblemen lijken gelukkig wel weer tot rust te zijn gekomen. Toch iets verkeerd gegeten? Na een ontspannen ontbijt en een warm afscheid van Simo en Rose gaan we op pad. We nemen de korte route via Telouet en ondanks dat de weg soms wat tegenvalt schiet het lekker op. Ik ben inmiddels aardig gewend aan het verkeer en we komen halverwege de middag al aan in Marrakech. De Medina in Marrakech is een doolhof van kleine straatjes waar je niet met de auto kunt komen en een jonge student biedt aan te helpen. Dit gaat best goed en even later hebben we het gevonden. Er staat ook gelijk iemand klaar om onze rugzakken mee te kruien. Dit gaat allemaal goed. Maar als we hun dan een fooi willen geven voor de hulp,komt het ware gezicht van Marrakech weer boven. Zowel de kruier als de gids beginnen te piepen dat dit niet genoeg is. Uiteindelijk geef ik toch een paar euro meer, want ik wil ook niet de huurauto vol krassen terugvinden. Nadat we zijn afgekoeld in de Riad ga ik op pad om gelijk de huurauto terug te brengen. Dit hoeft pas morgenochtend, maar we hebben hem toch niet meer nodig, dus dan ook liever niet meer de zorg voor de auto. Dit verloopt allemaal erg vlot en binnen een uurtje ben ik weer terug met de taxi. De Riad Omaima waarin we logeren is goed. Een ruime kamer, mooi dakterras en op een mooie centrale locatie midden in Marrakech. Aan het eind van de middag gaan we nog even lopend op pad op zoek naar het plein Djemaa El-Fna. Het is wel een gekkenhuis in Marrakech en je wordt overal aangesproken om je een winkel in te lokken. Dit in combinatie met het ontbreken van straatnamen en rechte hoeken geeft ons wel een onbestemd gevoel. Bovendien hebben we gelezen dat de hulp die mensen bieden veelal niet zo oprecht is als die er uit ziet. Ik heb standaard een kompasje aan mijn tas hangen en dit biedt in elk geval een ondersteuning op ons richtingsgevoel. Het plein is een smeltkroes van allerlei gekkigheid. Van slangenbezweerders tot tandartsen met heel veel losse tanden op een tafel en aapjes waarmee je op de foto kunt. Ook hier is nagenoeg iedereen op je geld uit. Helemaal als je een foto wil maken, dan staan ze gelijk aan je te trekken dat je moet betalen. Marjan wordt ook overrompeld door een vrouw die met Henna op haar hand begint te tekenen. Ik waarschuw haar dat ze dan niet meer kan onderhandelen, maar ze laat toch haar gang gaan en ze wil na afloop gelijk zo’n 25 euro. Uiteindelijk geven we haar vijf. Nogal onplezierig allemaal. Een deel van het plein bestaat uit voedselstalletjes. Hier wordt het eten ter plekke op heet vuur bereid en we eten dan ook lekker een paar kipsateetjes. Daarna lukt het ook nog om onze riad terug te vinden zonder te veel moeite

 

Donderdag 31 mei; lekker sneupen in Marrakech en even verdwaald

Vandaag gaan we na het ontbijt eerst de souks bezoeken op zoek naar leuke hebbedingetjes en koopjes. We kopen vanalles kleins, zoals een jurk, een tas en andere kleinigheidjes voor ons alle vier. We eten een heerlijke lunch op het dakterras van Cafe D’Espices bij een pleintje. Erg lekker. We gaan niet al te laat weer terug naar de Riad. Later op de avond ga ik nog alleen even een rondje doen op het plein. De activiteit op het plein is nu nog hoger. Er wordt druk gespeeld op allerlei instrumenten en de etenstalletjes draaien op volle toeren. Ik sta een tijdje te kijken bij een Berberman die kruiden pakketjes verkoopt hij doet dit op een zeer vermakelijke manier. Hij houdt er een heel verhaal omheen dat de kruiden nogal potentieverhogend werken. De rijen mannen om hem heen lijken hier serieus in te geloven en er worden veelvuldig pakketjes verkocht. Ik vraag hem mij ook een pakketje te maken en vraag om dit te mogen filmen. Hij vindt dit prima en hangt een heel verhaal op in het Arabisch waar ik natuurlijk geen touw aan vast kan knopen. Maar vermakelijk is het wel. Later praat ik nog met een van de omstanders over ons woestijnavontuur en hij zegt dat het hele verhaal met de autopech doorgestoken kaart is om toeristen te ronselen. Ik weet niet meer wat ik moet geloven. Rond een uur of twaalf ga ik weer op zoek naar de Riad, maar de wereld ziet er in Marrakech nog heel veel meer anders uit rond deze tijd. Op één punt weet ik het echt even niet meer, maar navraag bij een klein winkeltje zet me weer op het juiste spoor en vind de weg terug zonder problemen.

 

Vrijdag 1 juni; over een mooie tuin, Marrakech en toch wel teleurstelling

Vanmorgen gaan we naar de Majorelle tuin. Dit schijnt een erg mooie tuin te zijn. We nemen een taxi en vinden een perfect verzorgde tuin. Er staan prachtige planten en cactussen in de tuin, maar de tuin is ook erg klein. We vermaken ons er wel een uurtje en maken mooie foto’s, maar dan hebben we het echt wel gezien. We nemen een taxi terug naar het hotel en eten hier een stokbroodje wat we onderweg gekocht hebben samen met wat vers fruit. We duiken nog even in het ponsbadje in de Riad en gaan even relaxen op het dakterras. Later op de middag gaan we nog een rondje souks doen en tegen de avond eten we bij een goed restaurant (Chegrouni) waarbij we uitzicht hebben vanaf de bovenste verdieping op het hele plein. We hebben onze oriëntatie in Marrakech inmiddels goed op orde en kunnen onze weg prima vinden, ondanks dat we ook wel eens in een doodlopend straatje uitkomen. Je weet nooit precies waar je bent in Marrakech. De kinderen zijn de hele dag erg druk zonder duidelijk aanwijsbare reden. Misschien komt het wel omdat we over twee dagen weer naar huis gaan. Op de terugweg kopen we nog twee kleine tasjes voor de kids van een straatverkopertje van Morris zijn leeftijd. Hij is erg volhoudend en eigenlijk zijn het best leuke tasjes voor een paar euro. Hij probeer werkelijk alles om er nog een paar euro uit te persen, maar we houden hem aan de deal die hij met ons heeft gemaakt, alhoewel hij er op staat nog een euro te willen om op de foto te komen, hoewel ik dat bij de prijs had inbedongen. Ik had hem helaas al betaald, dus ik kon naar de foto fluiten. Als de kids slapen ga ik toch dat verhaal van onze avonturen in Ouarzazate nog eens googelen. Het blijkt inderdaad na even zoeken wel meer voor te komen dat mensen met gepretendeerde pech toeristen proberen te strikken…. Dit valt wel een beetje als koud water op ons dak. We zijn toch niet de meest onervaren reizigers en hebben onderweg wel het een en ander meegemaakt. Dat wij hier nu ingetrapt zijn is wel enigszins teleurstellend. De andere kant van het verhaal is dat we een prachtig woestijnavontuur hebben meegemaakt en dat we een mooi kleed voor thuis hebben gekocht. Achteraf hebben we hier in totaal waarschijnlijk een paar honderd euro te veel voor betaald, maar daar komen we wel overheen. Het meest jammere voor het verhaal en ook voor Marokko is dat ons vertrouwen behoorlijk beschaamd is. We hebben een paar dagdelen met Youssef opgetrokken en het was best leuk. Tot op zekere hoogte vertrouwden we hem, ondanks er wel een paar waarschuwingsbelletjes waren gaan rinkelen. Al deze ervaringen hebben nu een zwart randje gekregen en hebben onze vakantie-ervaring in Marokko twee punten in onze waardering laten zakken. Ondanks dat we heel veel erg vriendelijke mensen zijn tegengekomen, zijn de ‘slechte’ Marokkanen blijkbaar onvermijdelijk voor toeristen. Dit is een groot verlies voor zo’n mooi land…….

 

Zaterdag 2 juni; sprookjesachtig; over een paleis een een ritje met de koets wat niet zo fijn uitpakt

We komen vanmorgen wat traag op gang, maar na het ontbijt gaan we uiteindelijk richting Bahia palace. Dit is een paleis uit vervlogen tijden met een mooie architectuur. We lopen er heen door de winkelstraatjes. Er zijn maar een paar kamers opengesteld voor het publiek. De kamers en de gedetailleerde patronen zijn inderdaad mooi, maar doordat het niet groot is staan we binnen een uurtje weer buiten. Dan gaan we op zoek naar een plek om te lunchen. We komen langs een mooi kruiden en specerijen winkeltje waar ik even wil kijken. Dit soort winkeltjes heb je overal in Marrakech, maar deze ziet er erg mooi uit. De verkoper is bovendien ook nog erg vriendelijk en laat ons vanalles zien en ruiken. We kopen bij hem nog twee stukjes amber en een stukje musk. Dit zijn blokjes van een paar centimeter die erg lekker ruiken en veelvuldig worden gebruikt in heel Marokko als deodorant en voor geurtjes voor het wasgoed. Musk wordt gemaakt van de geurstof van een gazelle en amber wordt van een vis gemaakt. De verkoper geeft ons ook nog een goede tip voor een restaurant en even later genieten we van een lekkere lunch op een dakterras op Place des Ferblantiers. De kinderen eten ook goed en lekker. Mayra eet zelfs vier stokjes gehak (kefta) op. Na de lunch lopen we nog over een nabijgelegen plein waar veel mooie Marokkaanse lampen worden gemaakt en verkocht. De sfeer op het plein is in tegenstelling tot de rest van Marrakech erg vriendelijk. We kijken bij de jongens die zitten te kloppen en te solderen. Bij een winkeltje krijgen de kinderen zelfs nog gratis wat kleinigheidjes, zoals een nomadenlippestift voor Mayra. Daarna gaan we op zoek naar een koetsier die ons een uurtje  rond wil rijden. De koetsier die verderop staat wil dit wel, maar vraagt hier vierhonderd Dirham voor. Marjan had nog nagevraagd bij de vriendelijke verkoper wat reguliere prijzen zijn, dus even later zitten we voor honderd (!) Dirham voor een uurtje in de koets (<10 euro). Morris kakt een beetje in en begint te hoesten. We denken dat hij wellicht iets onder de leden heeft en even later valt hij zelfs even in slaap op Marjan haar schoot. Mayra geniet van de rit en voelt zich echt een prinses. We rijden wat buiten het centrum langs paleizen en dure hotels. Als ik even later Morris aankijk, dan zie ik dat zijn oog ook dik en rood is. Het wordt ons nu duidelijk dat hij een allergische reactie heeft. Ondanks dat hij de paarden niet heeft aangeraakt reageert hij heftig. We vragen gelijk aan de koetsier om ons zo snel mogelijk naar het eindpunt te brengen. Hij krijgt ook jeuk en uitslag in zijn nek en armen en benen en begint te hoesten en te snotteren. Bij het plein spoelen we eerst zijn ogen en blote huid zo goed mogelijk af met water. Het stabiliseert al snel, maar hij heeft nog we jeuk. We gaan richting hotel om te douchen. Maar als onderweg een ijsje ter sprake komt, wil hij nog wel eerst op zoek. Marjan laat op het plein ook nog een henna tattoo op haar nadere hand zetten. IJsjes zijn in Marokko niet veel voor handen, helemaal niet in de souks. Als Marjan bij iemand vraagt waar je ijsjes kunt krijgen zitten we binnen de kortste keren weer aan iemand vast die ons vele straatjes verder leidt. Ik voorzie alweer dat hij weer geld gaat vragen en irriteer me mateloos. Marjan vraagt of hij geld wil, maar hij ziet mijn bui al hangen en zegt dat hij geen geld wil. Even later hebben we alle vier een ijsje en staat er alweer een jongetje ons uit te horen waar we heen moeten en of hij even moet helpen met de weg te vinden naar onze bestemming. De maat is bijna vol voor mij. Op eigen kracht vinden we twee minuten later onze Riad terug. Door onze uitgebreide lunch hebben we allemaal niet veel honger. We eten wat laatste koekjes enzo die we nog overhebben. De kinderen zijn erg drukmen spelen luidruchtig. Morgen gaan we weer naar huis. Ze gaan rond tien uur slapen, waarna wij de tassen gaan pakken voor de terugvlucht morgen. De rugzakken blijven waarschijnlijk net binnen ons totale gewicht voor onze bagage van 35 kg, inclusief een tapijt en slippers en andere gekochte souveniers. Niet slecht. We betalen de kamer en regelen vervoer voor morgenochtend en gaan slapen.

 

Zondag 3 juni; de terugvlucht

Vandaag vroeg opstaan en ontbijten. Het ontbijtmannetje is niet zo snel, dus het is wel even doorkauwen. Onze taxi is keurig op tijd en is een mooie grote auto. Op het vliegveld loopt het ook allemaal gladjes en we mogen bovendien bij het boarden voor de rest, samen met de priority guests als eerste het vliegtuig in omdat we met kinderen reizen. De vlucht verloopt ook vlot en de kinderen vermaken zich met kleuren en de ipads. De aankomst in Eindhoven was erg hectisch. Veel zaken hebben ze blijkbaar in Eindhoven niet op orde. Wederom lang wachten en slechte informatie. We hadden verwacht dat Eindhoven sneller zou gaan, omdat het kleiner is dan Schiphol, maar we zullen niet snel kiezen om weer via Eindhoven te vliegen. We worden opgepikt door Margo, het parkeervrouwtje en nadat we onze auto weer hebben steken we onderweg aan bij de gele ‘M’ om even te genieten van een lekker Nederlandse hamburger.

We kijken terug op een leuke vakantie in een mooi land. We hebben genoten van de cultuur en op kamelen door de Sahara gereden en we zijn lekker verdwaald in de vele kleine straatjes in Marrakech. Maar de manier hoe we door een groot deel van de bevolking zijn benaderd/behandeld tijdens deze vakantie heeft er jammer genoeg voor gezorgd dat we hier niet zo snel naar terug zullen keren.